“ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਓ। ਘੁਟਾਲੇਬਾਜ਼ ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਰਗੇ ਪਲੇਟਫ਼ਾਰਮਾਂ ਉੱਤੇ ਈ-ਮੇਲਾਂ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟ ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਚਲਾਕ ਚਾਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਕਲੀ ਇਨਾਮਾਂ, ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਘੁਟਾਲਿਆਂ, ਰੋਮਾਂਸ ਧੋਖਾਧੜੀ, ਅਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੇ ਮੈਡੀਕਲ ਫ਼ੰਡਰੇਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਉਹ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਨਸਨੀਖ਼ੇਜ਼ ਸੁਰਖ਼ੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਪੈਸੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਲਈ ਜਾਅਲੀ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ”।
ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਈ-ਮੇਲਾਂ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਔਖੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੁਨੇਹੇ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਬੇਨਤੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਕੀ ਲਿੰਕ, ਅਣਜਾਣ ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਮਾੜੇ ਤਰੀਕੇ ਲਿਖੀ ਸਮੱਗਰੀ ਆਮ ਹੈ। ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਈ-ਮੇਲ ਪਤੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਲਿੰਕਾਂ ‘ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਨਾ ਕਰੋ ਜਾਂ ਗ਼ੈਰ-ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਅਟੈਚਮੈਂਟ ਡਾਊਨਲੋਡ ਨਾ ਕਰੋ।
ਟੈਕਸਟ ਸੁਨੇਹੇ ਦੇ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਅਲੀ ਡਿਲਿਵਰੀ ਸੂਚਨਾਵਾਂ, ਲਾਟਰੀ ਜਿੱਤਣ ਅਤੇ ਦਾਅਵੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤੇ ਹੋ। ਇਹ ਸੁਨੇਹੇ ਅਕਸਰ ਭੁਗਤਾਨ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਿੱਧੇ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਕੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਜਿਹੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ।
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਣਜਾਣ ਸਰੋਤਾਂ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਭੁਗਤਾਨ ਵੇਰਵੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਖਾਤਿਆਂ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਵਿਲੱਖਣ ਪਾਸਵਰਡ (Unique Password) ਵਰਤੋ, ਦੋ-ਕਾਰਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ (Enable Two-Factor Authentication) ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੈਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰੋ। ਅਣਜਾਣ ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ ਅਤੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੇਨਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ।
ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਰਗੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫ਼ਾਰਮਾਂ ‘ਤੇ ਨਕਲੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਵੀ ਆਮ ਘੁਟਾਲੇ ਹਨ। ਅਧੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਦੋਸਤਾਂ, ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਪੂਰਨ ਜਾਂ ਆਕਰਸ਼ਕ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ।
ਈਮੇਲ ਘੁਟਾਲੇ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਬੇਨਤੀਆਂ, ਅਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਾਲਾਂ ਵਰਗੇ ਸੰਕੇਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਸ਼ੁੱਭਕਾਮਨਾਵਾਂ, ਵਿਆਕਰਣ ਦੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ੱਕੀ ਲਿੰਕ ਅਕਸਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘੋਟਾਲੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰੋ ਜਾਂ 0508 638723 ‘ਤੇ ਨੈੱਟ ਸੇਫ਼ ਨੂੰ ਕਾਲ ਕਰੋ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ 111 ਡਾਇਲ ਕਰੋ। ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਲਈ 105 ‘ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ। ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਤਜਰਬੇ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਅਨੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਚੌਕਸੀ ਫ਼ਰਕ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਮਾਣ ਨਾਲ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸੂਚਿਤ ਰਹੋ”।
# ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ (Constable Gulab Singh)
ਨਸਲੀ ਲੋਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਸੰਬੰਧ ਅਧਿਕਾਰੀ (Ethnic people community relation officer)
ਤਾਮਾਕੀ ਮਕੌਰੌ (Tamaki Makaurau)
Mobile : +64 21 1958031
E-mail: Gulab.singh@police.govt.nz
